I POZ nie jest pogotowiem ratunkowym ani szpitalną izbą przyjęć
II Pacjenci przyjmowani są wg harmonogramu przyjęć
III Na poradę dla pacjenta przeznaczone jest 15minut
IV Podczas rejestracji proszę poinformować o rodzaju dolegliwości z którą zamierzacie Państwo przyjść do lekarza
V Na początku wizyty u lekarza proszę zaznaczyć problemy, które chcecie Państwo poruszyć. Jeżeli jest ich zbyt wiele na 15 minut zostanie ustalony termin kolejnej wizyty uzupełniającej
VI W związku z wymogami prawnymi i koniecznością opisania wszystkiego w dokumentacji medycznej duża część wizyty musi być poświęcona na pisanie (niestety, ale tak jest)
VII W związku z pkt VI nie istnieje porada typu „ja tylko na chwileczkę- po skierowanie, po zaświadczenie, na osłuchanie, na jedno pytanie, po lek, który kiedyś już miałem przepisany i mi pomógł”. Z doświadczenia wiem, że nie istnieje w gabinecie lekarskim jednostka czasu „chwileczka”. Proszę o wyrozumiałość w tej sprawie i umówienie się na wizytę.
VIII Celem wystawienia recepty na leki stosowane przewlekle można zostawić listę leków w rejestracji
Jeżeli lek znajduje się na liście refundacyjnej nie zawsze oznacza to, że taka refundacja przysługuje każdemu, kto ma wskazania do stosowania takiego leku. Jest to problem, którego wyjaśnienie i sprawdzenie zabiera zazwyczaj dużo czasu i jest powodem niezrozumienia ze strony pacjentów. Najpewniejszym źródłem informacji jest w takiej sytuacji prezes NFZ i Minister Zdrowia.
IX Wizyty domowe dotyczą pacjentów, którzy ze względu na stan zdrowia i zazwyczaj niepełnosprawność nie są w stanie dotrzeć do przychodni. Jedna wizyta domowa z dojazdem jej opisaniem i wydaniem zaleceń to czas od ok 0,5 do 1,0 godziny. Proszę o pomyślenie o tym podczas wzywania lekarza do domu.
X Każdy ubezpieczony w NFZ ma prawo do udania się do poradni specjalistycznej chirurgicznej, ortopedycznej lub okulistycznej w stanie nagłym, co oznacza, że nie wymaga w takiej sytuacji skierowania od lekarza POZ. Wykaz takich stanów znajduje się w załączniku 5d zarządzenia Prezesa NFZ w sprawie zawierania umów w zakresie specjalistyczna opieka ambulatoryjna – są to złamania, zwichnięcia, skręcenia, stłuczenia, ciała obce w oku, urazy oka, jęczmień i inne
XI Wykaz poradni specjalistycznych jest dostępny na stronie NFZ Poznań.
Otworzyć górną zakładkę „Dla Pacjenta”,
Po otwarciu klikamy w bocznej, niebieskiej zakładce- „Gdzie się leczyć- informator”,
Po otwarciu klikamy na górze strony pod ‘’Szanowni Państwo….”
Klikamy jeszcze raz „Gdzie się leczyć?- informator”,
Po otwarciu wybieramy „Przychodnie i szpitale”,
Dalej ” Przychodnie specjalistyczne” i wpisujemy rodzaj specjalności oraz województwo.
XII Każdego pacjenta korzystającego z porad w poradniach specjalistycznych proszę o zabieranie ze sobą opisu takiej porady. Może to być zwyczajnie kopia dokumentacji sporządzonej przez lekarza specjalistę niezależnie czy porada była udzielona w ramach NFZ czy komercyjnie. Informacja typu „…specjalista kazał, żeby lekarz rodzinny zrobił to lub owo…”nie będzie traktowana poważnie.
XIII Korzystając z porad komercyjnych u lekarzy specjalistów proszę nie przychodzić do lekarza POZ z kartką na której jest obszerna lista badań do wykonania w ramach POZ. Państwo Polskie wymyśliło, że zapewnia bezpłatną opiekę zdrowotną wszystkim ubezpieczonym w NFZ, więc od państwa można egzekwować to, do czego ma się prawo, POZ jest obszarem opieki zdrowotnej, działającym w ramach swoich kompetencji i możliwości, które są określone prawnie. Rzadko zdarza się, że jest tak jak się wydaję, że powinno być. Swoje kompetencje i możliwości ma także opieka specjalistyczna.
XIV Jeżeli apteka wydała pacjentowi antybiotyk lub inny lek bez recepty, ponieważ „ma on znajomości z farmaceutą” proszę nie przychodzić do lekarza po receptę na lek, który pacjent już posiada!!! Nie będzie on wtedy przepisany.

Definicje:
-duszność – uczucie braku powietrza, zazwyczaj objawia się przyspieszonym oddechem, niepokojem, wrażeniem niepełnego wdechu lub wydechu, zaciąganiem przestrzeni międzyżebrowych
-spastyka oskrzelowa- świst oddechowy, lub słyszany podczas osłuchiwania przez lekarza
– gorączka- temperatura ciała powyżej 38,5stC mierzona na powierzchni ciała
– stan podgorączkowy- temperatura ciała między 36,6 a 38,5stC

Przeziębienie:
Objawy: kaszel, katar, stan podgorączkowy/gorączka, bóle mięśni, stawów, głowy, złe samopoczucie.
Przyczyny: Zakażenia wirusowe, przeważnie sezonowo jesień-zima-wiosna
Zapobieganie: Ubiór odpowiedni do pory roku, nie przegrzewanie ani nie przechładzanie pomieszczeń w których się przebywa- ok 18-19,5stC, dieta bogata w owoce i warzywa, wypijanie min 1,5 l płynów dziennie (dorośli), regularna aktywność ruchowa (szybki marsz, trucht, bieganie, jazda na rowerze, sporty zespołowe), wysypianie się.
Postępowanie: Odpoczynek, wypijać przynajmniej 2 litry płynów, leki p/bólowe i p/gorączkowe jak Paracetamol 15mg/kg masy ciała 3-5 x dziennie (dzieci), 3-4 x dziennie 500mg (dorośli) Ibuprofen 10mg /kg masy ciała na dawkę 3-5 x dziennie (dzieci), 200-400mg 3-4 x dziennie (dorośli) lub dodatkowo Pyralgina (dorośli)
Przeziębienia nie wolno leczyć antybiotykiem!!! ponieważ antybiotyk zwalcza tylko bakterie a nie wirusy
Jeśli objawy nie zmniejszają się po 4-5 dniach- wtedy konsultacja lekarska

Kaszel jest objawem choroby, zazwyczaj infekcji dróg oddechowych. NIE LECZYMY KASZLU. Jeśli jest to możliwe to leczymy przyczynę
Można łagodzić męczący, suchy kaszel lekami przeciwkaszlowymi np. Sinecod, Acodin, Thiocodin, Levopront. Ich działanie jest mało skuteczne ale można próbować.
Nie wolno stosować leków przeciwkaszlowych gdy kaszel jest mokry (‘odrywający się”). Wtedy kaszel jest sprzymierzeńcem w procesie zdrowienia usuwając zanieczyszczenia i mikroorganizmy z dróg oddechowych.
Ważna jest temperatura w pomieszczeniach w których przebywamy w przedziale 18-19 st C, zwłaszcza w nocy , gdy może ona być o 2 stopnie niższa.

Gdy kaszel utrzymuje się dłużej niż 7-10 dni lub gdy towarzyszy mu ból w klatce piersiowej lub duszność, lub krwioplucie, lub gorączka trwająca ponad 3-4 dni należy udać się do lekarza w celu oceny w kierunku zapalenia płuc lub innych schorzeń

Kaszel trwający dłużej niż 7-10 dni ale bez objawów alarmujących może świadczyć o zapaleniu oskrzeli. Leczenie jest wtedy dokładnie takie samo jak podczas przeziębienia. Nie podajemy antybiotyku ponieważ przyczyną są również wirusy.

Kaszel, który trwa dłużej niż 3-4 tygodnie wymaga konsultacji lekarskiej i ewentualnej dalszej diagnostyki.

Ból gardła:
Przyczyny: przeważnie wirusy, ok 10 % zakażenia bakteryjne
Jeżeli bólowi gardła towarzyszy kaszel, lub-i katar to w ponad 90 % są to zakażenia wirusowe (nie podajemy antybiotyku)
Jeżeli bólowi gardła towarzyszy gorączka, obrzęk węzłów chłonnych, silne zaczerwienienie gardła, białe/szare naloty na migdałkach może to być angina paciorkowcowa, którą można leczyć antybiotykiem. Wymagane jest wykonanie wymazu z gardła, które lekarz może wykonać w gabinecie POZ

Podanie antybiotyku niezgodnie z zaleceniami jest błędem lekarskim oraz w dłuższej perspektywie czyni krzywdę pacjentowi narażając jego samego oraz inne osoby na uodpornienie bakterii na stosowane antybiotyki, co może spowodować ciężki przebieg innego lub nawet tego samego zakażenia.

Grypa:
Przyczyna: wirus grypy A lub B
Objawy: gorączka, ból mięsni i stawów, kaszel, ból gardła, katar, bardzo złe samopoczucie
Leczenie: zostać w domu. W pierwszych dniach choroby można zastosować Oseltamivir ale podstawowe leczenie jest takie jak w przeziębieniu- odpoczynek, wypijanie dużej ilości płynów, leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe jak Paracetamol i Ibuprofen
Objawy alarmujące jak duszność, ból w klatce piersiowej, krwioplucie, omdlenia, zaburzenia świadomości, nasilający się przez kolejne dni kaszel są wskazaniem do badania lekarskiego. W praktyce wykonujemy w gabinecie wymaz z nosa w kierunku wirusa grypy, covid i RSV
Covid:
Objawy i leczenie jak w przeziębieniu i grypie

Zapalenie oskrzeli – przebiega podobnie jak przeziębienie ale po ustąpieniu kataru, bólu mięśni, gorączki utrzymuje się kaszel trwający ponad 2 tygodnie. Można je rozpoznać także wcześniej po objawach spastyki oskrzelowej podczas osłuchiwania przez lekarza. Nie każde zapalenia oskrzeli słychać podczas osłuchiwania przez lekarza. O rozpoznaniu decyduje czas trwania kaszlu.

Zapalenie płuc:
Przyczyny- zazwyczaj bakterie i wirusy
Objawy- kaszel, gorączka, ból w klatce piersiowej
Rozpoznanie- konieczne badanie lekarskie, zazwyczaj dodatkowo RTG płuc
Leczenie- jak w przeziębieniu oraz antybiotyk zlecony przez lekarza

Objawy alarmujące:
-duszność,
– świszczący oddech,
– ból w klatce piersiowej,
– krwioplucie,
– temperatura wyższa niż 38stC trwająca dłużej niż 4 dni,
– kaszel trwający dłużej niż 3-4 tygodnie,
– jeżeli stan ogólny, samopoczucie nie poprawia się po 3-4 dniach choroby,
– wypijanie mniej niż 80-100ml/kg masy ciała na dobę płynów przez dzieci lub spadek masy ciała większy niż 5 %.

Osoby starsze również wymagają większej uwagi i zwrócenia uwagi na ilość wypijanych płynów, ewentualne pogorszenie stanu psychicznego.
W razie obecności któregoś z objawów alarmujących należy udać się do- lub jeżeli nie jest to możliwe z uwagi na ciężki stan zdrowia , wezwać lekarza.

Od doświadczenia lekarza, wiedzy medycznej oraz wyniku badania należy podjęcie decyzji o ewentualnym dalszym postępowaniu. Proszę nie nalegać na przepisywanie antybiotyków gdy jest to nie uzasadnione. Jeżeli ktoś uważa że wie , że należy zażyć antybiotyk a lekarz się z tym nie zgadza proszę iść do apteki i kupić sobie taki antybiotyk, jaki uzna za stosowny, a jeżeli farmaceuta nie chce go sprzedać, to napisać do ministra zdrowia dlaczego ogranicza swobodny dostęp do antybiotyków albo innych leków, a nie ogranicza np. do alkoholu albo papierosów, których stosowanie przynosi wielokrotnie większe szkody niż stosowanie antybiotyków. Sam jestem ciekaw jaka będzie odpowiedź.

Astma oskrzelowa: choroba polegająca na zapaleniu oskrzeli objawiającym się napadami duszności, świszczącego oddechu, uczucia ścisku w klatce piersiowej. Aby rozpoznać astmę potrzeba czasu i przynajmniej kilkukrotnego powtarzania się powyższych objawów oraz potwierdzenia rozpoznania w spirometrii.
Leczenie: w astmie umiarkowanej i ciężkiej sterydy wziewne (czasami doustne lub w iniekcji w ciężkim zaostrzeniu), oraz leki rozszerzające oskrzela. Choroba wymagająca nadzoru lekarskiego oraz zazwyczaj konsultacji specjalisty pulmonologa

POCHP – podobnie jak astma oskrzelowa ale charakteryzuje się przewlekłym kaszlem oraz często przewlekłą dusznością w stadium ciężkim lub bardzo ciężkim. W zdecydowanej większości u dorosłych i palaczy papierosów
Leczenie: podobnie jak w astmie, wymaga nadzoru lekarskiego. W celu poprawy wydolności i zmniejszenia kaszlu konieczne jest zaprzestanie palenia tytoniu. Bardzo ważna jest rehabilitacja pulmonologiczna!!! czyli zestaw ćwiczeń fizycznych i oddechowych dostosowany indywidualnie do pacjenta. Każdy chory może z niej skorzystać w trybie ambulatoryjnym (wystarczy skierowanie od lek rodzinnego) lub stacjonarnym (skierowanie od pulmonologa)

Alergiczny nieżyt nosa:
Rozpoznanie- przewlekły katar lub katar występujący po narażeniu na czynnik wywołujący np. pyłki roślin, sierść zwierząt, kurz, zmiany temperatury powietrza
Leczenie- glikokortykosteroidy donosowo, leki przeciwhistaminowe. Leczenie włącza i prowadzi lekarz

Chrypka:
Przyczyny- zakażenia wirusowe
Leczenie: oszczędzanie głosu, płukanie gardła
Jeżeli chrypka nie mija w ciągu dwóch tygodni należy udać się do lekarza. Zazwyczaj niezbędna jest wtedy konsultacja laryngologiczna

Krwawienie z nosa:
Przyczyny – najczęściej uszkodzenie błony śluzowej przedsionka nosa, rzadziej polipy, guzy, ciała obce
Postępowanie:
W przypadku łagodnego krwawienia- należy ucisnąć nos na granicy twardej i miękkiej(kości i chrząstki), pochylić się lekko do przodu, w razie potrzeby odpluwać krew gromadzącą się w jamie ustnej (nie należy krwi przełykać)
W razie nie ustępowania krwawienia przez kilkanaście minut lub bardzo obfitego krwawienia należy zgłosić się do szpitalnej izby przyjęć lub do SOR celem założenia tamponady nosa

Inne schorzenia dróg oddechowych wymagają bardziej szczegółowej diagnostyki.

Ból ostry – trwający do kilku tygodni
Ból przewlekły – trwający dłużej niż kilka tygodni

Ból ostry wymagający pilnej porady lekarskiej: gniotący, ściskający, piekący zlokalizowany za mostkiem rozległy (nie punktowy, który można zlokalizować palcem), silny ból pleców w okolicy międzyłopatkowej także nie punktowy, ból w klatce piersiowej z kaszlem lub-i dusznością lub-i krwiopluciem lub-i szybką akcją serca>100/min, silny nagły ból głowy, który nie występował wcześniej zwłaszcza z towarzyszącą utratą przytomności lub-i wymiotami, ból pourazowy ze zniekształceniem obrysu kończyny, stawu, skóry, dużym krwiakiem (sińcem), uniemożliwiający albo znacznie utrudniający wykonywanie ruchu np. w uszkodzonej kończynie, silny nagły ból brzucha, zwłaszcza z towarzyszącymi fusowatymi wymiotami,lub znacznym wzdęciem brzucha lub stwardnieniem powłok brzucha podczas niewielkiego ucisku
Powyższe rodzaje bólu wymagają pilnej konsultacji, czyli wezwania zespołu ratownictwa medycznego pod nr 112.

Ból ostry nie wymagający pilnej porady lekarskiej:
Ból pleców w okolicy lędźwiowo krzyżowej zazwyczaj związany z przesileniem, nagłą zmianą pozycji, dźwignięciem cięższego przedmiotu. Jeżeli takiemu bólowi towarzyszy promieniowanie do kończyny dolnej to jest to zazwyczaj tzw rwa kulszowa
Postępowanie: odpoczynek- 2-3 dni w łóżku, leki przeciwbólowe- Paracetamol, Ketoprofen.
Leki należy stosować ostrożnie tylko w celu umożliwienia wykonywania podstawowych , codziennych czynności, a nie aby szybko wrócić do pracy, gdyż zbyt szybkie uaktywnienie ruchowe może spowodować złe następstwa w przyszłości. Po okresie ,,łóżkowym’’ stopniowe uruchamianie, łagodne ćwiczenia rozciągające.
Porada lekarska wymagana jest gdy: ból z ograniczeniem ogólnej sprawności trwa dłużej niż 3 tygodnie lub gdy występują objawy ruchowe tzn. – niedowład kończyny czyli zauważalne osłabienie siły grupy mięśniowej kończyny np. opadanie stopy, osłabienie unoszenia podudzia lub uda nie spowodowane samym tylko bólem

Ból punktowy w klatce piersiowej, powłok brzucha, szyi, ręki, stopy, który można zlokalizować i wskazać jednym palcem- jest to zazwyczaj ból neuralgiczny związany z podrażnieniem mięśni, włókien nerwowych, ścięgien, powięzi lub innych tkanek, nie stanowiący zagrożenia dla życia- zazwyczaj pacjenci podają ból w klatce piersiowej, który nasila się podczas ucisku w bolesne miejsce- takiego bólu proszę się nie bać- to nie zawał.
Postępowanie- Paracetamol lub Pyralgina
Porada lekarska- wymagana gdy ból trwa kilka dni lub towarzyszy mu duszność lub inne objawy alarmowe- kaszel, krwioplucie, ogólne osłabienie, szybka akcja serca

Ból głowy o lekkim lub umiarkowanym nasileniu, który jest znanym rodzajem bólu, wcześniej już zdiagnozowanym
Postępowanie: Paracetamol lub inne leki p/bólowe lub stosowane w migrenie (jeżeli była rozpoznana).
Porada lekarska wymagana gdy: ból trwa kilka dni, towarzyszy mu podwyższone ciśnienie tętnicze- dla dorosłych powyżej 140mmHg skurczowe lub powyżej 90mmHg rozkurczowe, zaburzenia zachowania lub świadomości, nudności, zaburzenia wzroku.

Ból ucha – zazwyczaj związany z zapaleniem ucha zewnętrznego lub środkowego -wskazana porada lekarska

Ból oka – przyczyny różne- wskazana porada lekarska

Silny, nagły ból stawu np. palucha, kolana, barku nie związany z urazem- przyczyny różne – wskazana porada lekarska.

Kołatanie serca:
Przyczyny – bardzo liczne
Postępowanie:
Zbadać puls i ciśnienie tętnicze
Puls w spoczynku poniżej 120/min, miarowy rytm serca, ciśnienie tętnicze prawidłowe- położyć się, odpocząć przeczekać kilkanaście minut, powtórzyć pomiary pulsu i ciśnienia tętniczego
Puls w spoczynku powyżej 120/min (nie związany z nagłym stresem) utrzymujący się kilkanaście minut lub dłużej- wezwać zespół ratownictwa medycznego- nr 112
Kołatanie serca z towarzyszącym bólem w klatce piersiowej, osłabieniem, zaburzeniami świadomości- wezwać zespół ratownictwa medycznego nr 112
Kołatanie serca bez objawów alarmujących- pomiar pulsu (zwrócić uwagę czy jest miarowy czy niemiarowy), ciśnienia tętniczego, samoobserwacja. Po kilku takich epizodach z określeniem częstości ich występowania, wynikami pomiarów pulsu i ciśnienia tętniczego zgłosić się do lekarza POZ

Nadciśnienie tętnicze – dla dorosłych powyżej 140mmHg skurczowe i powyżej 90mmHg rozkurczowe
Ogólne postępowanie w nadciśnieniu tętniczym – kontrola ciśnienia w warunkach domowych przez 2-3 tygodnie i notowanie wyników pomiarów. Pomiar należy wykonać po kilkuminutowym odpoczynku, w pozycji siedzącej. Pierwsze kilka pomiarów dobrze jest wykonać na obu kończynach. Jeżeli nie ma ,,alarmu’’ czyli sytuacji wymagających pilnej porady, to należy zgłosić się do lekarza z tymi pomiarami i zostanie opracowany plan leczenia.

Sytuacje wymagające pilnej konsultacji w nadciśnieniu: wartości powyżej 200/110mmHg lub każde nadciśnienie z towarzyszącym silnym bólem głowy, lub – i nudnościami, lub-i zaburzeniami wzroku, lub-i omdleniem lub-i zaburzeniami świadomości, lub-i bólem w klatce piersiowej lub-i dusznością

Każdy pacjent z nadciśnieniem tętniczym wymaga kontroli lekarza POZ przynajmniej 1 x w roku

Miażdżyca tętnic kończyn – zwężenie tętnic, powodujące zaburzenia ukrwienia kończyn.
Przyczyna- blaszki miażdżycowe ( w ponad 90% u osób palących papierosy)
Rozpoznanie: ból kończyn dolnych przeważnie łydek lub pośladków podczas marszu, zmniejszające się lub ustępujące podczas odpoczynku
Postępowanie ogólne: zaprzestanie palenia tytoniu, konsultacja lekarska w trybie planowym, trening marszowy, leki zlecone przez lekarza
Sytuacje wymagające pilnej konsultacji lekarskiej: silny, nieustępujący w spoczynku ból kończyny przeważnie łydki lub stopy z towarzyszącym zblednięciem i nagłym oziębieniem kończyny oraz z zaburzeniami czucia- wymagana interwencja zespołu ratownictwa – nr 112

Żylaki i niewydolność żylna kończyn:
Porada lekarska wymagana w trybie pilnym gdy: silny ból stopy, łydki z towarzyszącym zasinieniem lub zaczerwienieniem

Porada w trybie planowym- przebarwienia kończyn, obrzęk bez towarzyszącego silnego, nagłego bólu, rany przewlekłe.

Nagły niedowład lub porażenie kończyny, nagłe zaburzenia widzenia, zaburzenia rozumienia mowy lub-i samodzielnego wysławiania się, nagłe wcześniej nie występujące zaburzenia świadomości – konieczny kontakt z ratownictwem medycznym- nr 112

Zaburzenia czucia, mrowienia kończyn, drżenia, „przechodzenie prądu’’, osłabienie mięśni nie są objawami wymagającymi nagłej porady lekarskiej. Można poobserwować je samodzielnie i po kilku lub kilkunastu dniach zgłosić się do lekarza.

Drgawki:
Przyczyny różne
Należy odróżnić drgawki od drżeń
Postępowanie:
Drgawki bez żadnej innej uchwytnej przyczyny jak gorączka, stwierdzona wcześniej padaczka, przebyte niedawno szczepienie, wymagają wezwania zespołu ratownictwa medycznego nr 112

Drgawki padaczkowe (gdy wcześniej padaczka została potwierdzona przez neurologa)- zazwyczaj opiekunowie, członkowie rodziny wiedzą jak postępować

Drgawki gorączkowe- zazwyczaj występują u dzieci- podajemy paracetamol w dawce 15 mg/kg masy ciała dziecka, można robić chłodne okłady na szyję i pachwiny. Zazwyczaj wskazana jest obserwacja w szpitalu

Drżenia (drgające ruchy niewielkich grup mięśniowych o wysokiej częstotliwości, najczęściej dotyczących rąk)- porada lekarza POZ w trybie planowym

Wymioty – przeważnie infekcje wirusowe
Postępowanie: jeżeli nie towarzyszy im wysokie ciśnienie tętnicze, silny, nagły ból głowy lub inne zaburzenia neurologiczne to leczenie polega na zapewnieniu prawidłowej podaży płynów. Jeżeli jest to niemożliwe należy zgłosić się do lekarza, który skieruje do szpitala lub samemu się tam zgłosić celem podania kroplówek
Jeżeli wymioty nie ustępują w ciągu 4 dni także należy zgłosić się do lekarza

Biegunka: przeważnie spowodowana jest infekcjami wirusowymi
Postępowanie: podaż płynów doustnie – woda, herbata,
Do lekarza: gdy biegunka trwa powyżej 5 dni lub w stolcu występuje krew, lub gdy towarzyszy gorączka
Nie powinno się stosować preparatów przeciwbiegunkowych ani antybiotyków, chyba że są zalecone przez lekarza

Wymioty i – lub biegunka w chorobach przewlekłych lub podczas leczenia onkologicznego- leki po konsultacji z lekarzem

Krwawienie z przewodu pokarmowego
Objawy:
– krew w stolcu(nie mylić z czerwonym zabarwieniem po spożyciu buraków),
– stolec czarny smolisty (zdarza się także po spożyciu jagód )
Przyczyny: krwawiące żylaki odbytu, żylaki przełyku, zapalenie jelita, zapalenie lub wrzód żołądka lub dwunastnicy, polipy jelita, guzy,
– fusowate wymioty
– wymioty krwiste lub odpluwanie świeżej krwi
Przyczyny: krwawienia z jamy ustnej, przełyku , żołądka lub dwunastnicy

Postępowanie: zgłosić się do lekarza

Porada lekarska w trybie pilnym – krwiste lub fusowate wymioty, obfite krwawienie z odbytnicy, czarny, smolisty stolec- zgłosić się do izby przyjęć szpitala lub wezwać zespół ratownictwa medycznego

Ból brzucha – opisany w rozdziale dotyczącym bólu.

Wysypka, rumień, nadżerki: jest zewnętrznym objawem reakcji układu immunologicznego na różne czynniki zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne
Najczęstsze przyczyny: infekcje wirusowe, reakcje alergiczne, infekcje bakteryjne i grzybicze, choroby narządów wewnętrznych np. wątroby, cukrzyca, atopowe i łojotokowe zapalenie skóry
Postępowanie:
Porada lekarska pilna: pęcherze skórne, oddzielanie się naskórka, rumień lub wysypka całego ciała, rumień z obrzękiem, gdy towarzyszy gorączka i-lub zły stan ogólny
Porada w trybie planowym, po kilku dniach obserwacji: wysypka zlokalizowana na niewielkim obszarze ciała, dobry stan ogólny, bez gorączki, bólu gardła, płytkie owrzodzenia na kończynach dolnych, przewlekłe przebarwienia skórne, pojedyncze zmiany skórne bez towarzyszących objawów alarmujących.
Oparzenia:
Termiczne

Pilnej konsultacji lekarskiej zazwyczaj z koniecznością wykonania badania RTG wymagają: Uraz typu uderzenie, upadek po którym pojawia się duży obrzęk, duży siniec, zniekształcenie obrysów kończyny, stawu, ograniczenie ruchomości stawu , przerwanie ciągłości skóry wymagające szycia rany
Postępowanie: Zgłosić się do poradni chirurgicznej (nie jest wymagane skierowanie) lub w razie braku możliwości samodzielnego poruszania się wezwać zespół ratownictwa medycznego
Wszystkie urazy głowy z utratą przytomności, świadomości lub zaburzeniami pamięci wymagają natychmiastowego wezwania zespołu ratownictwa medycznego

Konsultacji lekarskiej w POZ w trybie planowym wymagają:
Urazy z bólem i łagodnym obrzękiem, krwiakiem (sińcem) bez zniekształcenia stawu, kończyny, z zachowaną ruchomością stawu, otarcia skóry, płytkie rany bez przerwania ciągłości skóry

Zapalenie spojówek
Przyczyny najczęściej zakażenia wirusowe i bakteryjne, alergie
Postępowanie:
Gdy łagodne zaczerwienienie, niewielka ilość wydzieliny ropnej, uczucie piasku, szczypanie- należy przemywać oko solą fizjologiczną, lub letnią przegotowaną wodą, stosować sztuczne łzy, można robić okłady z torebki po zaparzonej herbacie

Jeżeli występuje silniejszy ból, mocne zaczerwienienie, duża ilość ropnej wydzieliny należy zgłosić się do lekarza

Ból oka
Postępowanie- każdy nagły, zwłaszcza silny ból oka lub oczu wymaga pilnego zgłoszenia się do lekarza- można udać się do najbliższej poradni okulistycznej bez skierowania

Łagodny ból oka bez towarzyszących zaburzeń widzenia- porada lekarza POZ

Zaburzenia widzenia
Postępowanie- każde nagłe zaniewidzenie lub zaburzenia widzenia wymaga pilnego zgłoszenia się do okulisty bez skierowania

Ciało obce
Postępowanie: zależnie od wielkości ciała obcego oraz nasilenia dolegliwości
Każde ciało obce penetrujące gałkę oczną- szpital
Każde inne ciało obce w oku jest stanem nagłym – należy zgłosić się do okulisty bez skierowania. Oczywiście można zgłosić się do lekarza POZ ale zazwyczaj wydłuża to tylko czas trafienia do okulisty. Rzadko zdarzają się drobne ciała obce, które można usunąć bez specjalistycznego sprzętu okulistycznego

Wszelkie zatrucia gazami, płynami, środkami ochrony roślin, chemikaliami wymagają niezwłocznej porady lekarza specjalisty toksykologa.
Postępowanie: kontakt telefoniczny z najbliższym ośrodkiem toksykologii. Link tutaj:
https://www.urpl.gov.pl/pl/produkty-biob%C3%B3jcze/kontrola-zatru%C4%87/o%C5%9Brodki-informacji-toksykologicznej

Cukrzyca: stan zaburzeń metabolizmu glukozy stwierdzony na podstawie badań- glikemia na czczo, test obciążenia glukozą, stężenie hemoglobiny glikowanej

Każdy pacjent z rozpoznaną cukrzycą powinien zgłosić się na badanie do lekarza POZ przynajmniej 1 x w roku, niezależnie od korzystania z poradni diabetologicznej

Hipoglikemia – stężenie glukozy poniżej 70mg/dl,
Klinicznie istotna hipoglikemia – stężenie glukozy poniżej 55mg/dl

Nieświadomość hipoglikemii- stan w którym do podwyższenia stężenia glukozy niezbędna jest pomoc drugiej osoby
Objawy: drżenia , senność, może być także niepokój ruchowy, wesołkowatość, spowolnienie reakcji, utrudniony kontakt logiczny
Postępowanie- słodki płyn- np. sok, glukoza, rozpuszczony cukier. Dalsze postępowanie zależnie od stanu pacjenta. Jeżeli poprawa, to większość diabetyków wie jak postępować, jeżeli brak poprawy- wezwać zespół ratownictwa medycznego

Śpiączka hipoglikemiczna – utrata przytomności w przebiegu hipoglikemii
Postępowanie- podanie domięśniowo Glukagonu (GlukagenKit) lub Glukozy dożylnie
Glukagon można podawać osobom z cukrzycą typu 1. Nie wolno podawać go osobom z cukrzycą typu 2.
Glukoza dożylnie zazwyczaj będzie wymagała interwencji zespołu ratownictwa medycznego

Hiperglikemia: stężenie glukozy powyżej wartości prawidłowych
Ostre objawy nagłe hiperglikemii raczej nie występują gdy stężenie glukozy jet poniżej 350-400mg/dl. Jeżeli występują należy zgłosić się do lekarza POZ

Stany nagłe:
Stan maniakalny – pobudzenie ruchowe, niepokój psychiczny, halucynacje- jeżeli nie były rozpoznawane wcześniej wymagana jest nagła interwencja zespołu ratownictwa medycznego.
Jeżeli przyczyna jest znana- należy podać leki wg wcześniejszych zaleceń lekarskich i skontaktować z lekarzem POZ.

Próba samobójcza – zawsze niezbędny jest pilny kontakt z psychiatrą (nie jest wymagane skierowanie)

Upojenie alkoholowe – zazwyczaj kończy się na bólu głowy i stwierdzeniu ,,ale mam kaca’’
Sytuacje szczególne: osoby z cukrzycą, niewydolnością nerek, chorobami wątroby, niewydolnością serca, przyjmujących różne leki. Wtedy dobrze byłoby skontaktować się z lekarzem POZ.

Zespół odstawienny: objawy występujące u osób uzależnionych po zaprzestaniu picia alkoholu lub zażywania narkotyków.
Objawy: nudności, wymioty, zawroty głowy, drżenia, drgawki, zaburzenia świadomości, halucynacje (np. widzenie rzeczy lub zjawisk, których nie ma lub słyszenie głosów)
Jeżeli objawy są nasilone, towarzyszy im niepokój ruchowy, pacjent stanowi zagrożenie dla siebie lub innych konieczne jest wezwanie zespołu ratownictwa medycznego. Jeżeli objawy są łagodne, pacjent jest w stanie współpracować należy zgłosić się do lekarza POZ , psychiatry lub bezpośrednio do oddziału leczenia zespołów abstynencyjnych.

Każda osoba, która chce leczyć swoje uzależnienie może skorzystać z poradni lub oddziałów leczenia uzależnień bez skierowania od lekarza POZ. Link tutaj: https://www.parpa.pl/index.php/placowki-lecznictwa/wojewodztwo-wielkopolskie

Są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania wielu chorobom zakaźnym
Dzielimy na obowiązkowe oraz zalecane
Obowiązkowe- dotyczą dzieci
Zalecane – dotyczą dzieci jak i dorosłych

Informacje dotyczące szczepień dzieci udzielamy rodzicom podczas wizyt szczepiennych

Szczepienia osób dorosłych:
Najczęściej wykonywane szczepienia u osób dorosłych
– przeciw WZW typu B- chroni przed zachorowaniem na wirusowe zapalenie wątroby typu B- szczepienie trzydawkowe bez potrzeby późniejszego powtarzania
– przeciw pneumokokom- chroni przed zachorowaniem na pneumokokowe zapalenie płuc na które szczególnie podatne są osoby z cukrzycą, POCHP, astma oskrzelową, upośledzeniem odporności, niewydolnością serca- schemat szczepienia zależnie od wieku
– przeciw krztuścowi- chroni przed ciężkim przebiegiem krztuśca z dusznością, długotrwałym kaszlem- szczepienie 1x/5 lat
– przeciw tężcowi- chroni przed zachorowaniem na bardzo ciężką chorobą jaka jest tężec, na który narażone są zwłaszcza osoby pracujące w warunkach zanieczyszczenia ran i błon śluzowych ziemią oraz spożywających zanieczyszczone produkty – szczepienie 1x/10 lat
– przeciw grypie- szczepienie nie chroni przed przeziębieniami ale przed wirusem grypy- szczepienie 1x w roku od września do lutego
– przeciw odkleszczowemu zapaleniu mózgu (nie chroni przed zachorowaniem na Boreliozę)

Inne szczepienia i szczegółowe informacje zawarte są na stronie internetowej państwowego zakładu higieny https://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/